Khủng hoảng ở châu Âu
Tháng trước thất nghiệp châu Âu đạt tới 11.8%, khi hàng triệu người liên tục chịu tác động của suy thoái toàn cầu mà có thể kéo dài ít nhất vài năm nữa. Dữ liệu từ 17 nước châu Âu lên tới 18.7 triệu người thất nghiệp tháng 11/2012 nhưng nếu bạn nhìn kĩ hơn, bức tranh còn tồi tệ hơn nhiều với 38% sinh viên đại học không thể tìm được việc làm. Nhiều người trong số họ đã từng thất nghiệp trong nhiều năm. Một nhà phân tích gọi hiện tượng này là “Thế hệ thất nghiệp” nơi trong nhiều năm, số người tốt nghiệp thất nghiệp cứ tích luỹ lại với nhiều người trong số họ hoàn toàn từ bỏ tìm việc. Nếu bạn nhìn vào dữ liệu từ Hi Lạp, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, con số người tốt nghiệp đại học thất nghiệp là 48% và có thể còn cao hơn nhiều cho những người tốt nghiệp đang làm việc trong các việc làm mà chẳng liên quan gì tới giáo dục của họ.
Năm ngoái khi tôi ở Tây Ban Nha, tôi đã gặp nhiều sinh viên đại học trong nhà hàng, khách sạn, hay bán đồ lưu niệm cho khách du lịch v.v. Một người bảo tôi rằng anh ta có bằng thạc sĩ về Tâm lí và đã để ra ba năm tìm việc cho tới khi anh tìm được việc lái taxi. Anh ta nói: “Không có tương lai ở đây; ngành công nghiệp đang sắp chết vì việc làm chuyển đi đâu đó khác và chính phủ không thể làm được gì vì họ đang đánh nhau thay vì làm việc hướng tới giải pháp. Tất cả chúng tôi đều ở dưới chương trình cứu trợ của Liên hiệp châu Âu (EU) nhưng chúng tôi không biết điều đó sẽ kéo dài bao lâu. Các chính phủ đang sa thải nhiều người để nhận được tài trợ cấp cứu từ EU. Nhiều ngân hàng đóng cửa và mất kinh doanh; nhiều doanh nghiệp nộp đơn xin phá sản, nhiều cửa hàng bán lẻ đóng cửa; và nhiều người giầu đang đi khỏi đất nước. Vấn đề đang ngày một xấu đi vì thất nghiệp làm chán nản niềm tin của người tiêu thụ cho nên không ai muốn mua cái gì và mọi gia đình đều thêm lo ngại liên quan tới tình hình tài chính của họ.”
Ngay cả Đức và Pháp cũng cảm thấy sức ép. Bạn tôi ở Đức bảo tôi rằng mọi người ở đó đang thắt chặt chi tiêu. Không ai muốn mua cái gì và khi kinh doanh chậm lại, nhiều doanh nghiệp bắt đầu sa thải công nhân, tăng thêm vào số thất nghiệp cao. Khi nền kinh tế bắt đầu suy giảm, các chính phủ cắt giảm chi tiêu và toàn thể nền kinh tế vùng châu Âu đang co lại và có thể lâm vào khủng hoảng lớn. Tất nhiên, có nhiều chính khách cũng như nhà kinh tế đang cố gắng giải thích nguyên nhân; và báo chí đầy những bài bình luận và trách móc nhưng ít người nhắc tới rằng cho dù trong lúc thất nghiệp cao và suy thoái này, vẫn có nhiều việc làm sẵn có những không thể được lấp kín vì chúng là những việc làm công nghệ mới nhất.
Về truyền thống, công nghệ đã làm tăng thu nhập cho công nhân cũng như thêm của cải cho nền kinh tế. Trong thời đại công nghiệp, phần lớn công nhân xưởng máy làm được nhiều hơn nông dân nhưng lần này công nghệ đang thay thế "các công nhân không kĩ năng" với nhịp độ nhanh hơn là mọi người và các chính phủ có thể bắt kịp. Chẳng hạn, các bộ xử lí văn bản đã thay thế người đánh máy chữ; trang tính đang thay thế các thư kí và công nhân văn phòng. Email có thể làm cho bưu điện thành lỗi thời; Internet kết nối mọi doanh nghiệp và mọi người với nhau; cửa hàng trực tuyến đang thay thế cửa hàng vật lí; máy ATM ở ngân hàng đang thay thế nhân viên trả tiền của ngân hàng; các hệ thống lập kế hoạch tài nguyên doanh nghiệp (ERP) tích hợp hệ thống văn phòng, hệ thống tiếp thị, hệ thống chế tạo, và mọi thứ bên trong công ty vào một hệ thống. Hệ quản lí dây chuyền cung cấp (SCM) thiết lập hậu cần, giám sát và kiểm soát mọi vật tư thô và các cấu phần mà công ty cần. Robots đang thay thế công nhân lao động trong các cơ xưởng v.v. Phần lớn những hệ thống công nghệ thông tin này được tạo ra trong năm mươi năm qua và được làm cho tốt hơn qua thời gian. Vì giá của chúng đang ngày càng thấp hơn, nhiều doanh nghiệp đang dùng chúng và thay thế người bằng công nghệ.
Người có kĩ năng công nghệ được lợi từ những công nghệ này khi họ thấy lương của họ tăng lên nhưng việc làm lao động cho "các công nhân không kĩ năng" (người không có kĩ năng công nghệ) đang biến mất nhanh chóng. Đó là lí do tại sao có nhiều người thất nghiệp thế ở mọi nơi. Không có viễn kiến và chiến lược của chính phủ, thanh niên không có phương hướng rõ ràng về phải làm gì và học gì khi thị trường việc làm thay đổi nhanh thế. Câu hỏi là làm gì? Với cá nhân, đây là cảnh báo then chốt để phát triển kĩ năng công nghệ nhanh chóng nhất có thể được. Để làm điều đó, hệ thống giáo dục phải thay đổi nhưng giáo dục thường xuyên là điều cuối cùng mới thay đổi và điều đó có lẽ giải thích cho tình huống hiện thời ở nhiều nước châu Âu. Điều nhiều người lo lắng là điều đã xảy ra ở châu Âu cũng sẽ lan rộng sang các nước khác nữa và cuộc khủng hoảng tiếp có lẽ sẽ xảy ra ở châu Á, đặc biệt ở Trung Quốc và Đông Nam Á.
Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dầu các công nghệ đang thay thế cho công nhân không kĩ năng, chúng được thiết kế bởi các công nhân có kĩ năng. Chính sự kiện là thu nhập của công nhân có kĩ năng đã tăng lên nhanh chóng khi lương cho công nhân không kĩ năng đang sụt giảm nhanh chóng. Có thiếu hụt công nhân công nghệ nhưng dư thừa khổng lồ công nhân không kĩ năng. Chừng nào mà không có gì thay đổi, vấn đề sẽ tiếp tục leo thang và lan rộng khắp thế giới.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Xu hướng khoa học công nghệ toàn cầu
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
