Thời đại thông tin/2
Điều gì sẽ xảy ra cho bạn hôm nay nếu bạn không biết đọc và viết? Cùng điều đó có thể xảy ra cho bạn trong mười năm nữa nếu bạn không biết cách dùng máy tính hay điện thoại thông minh. Những người không hiểu điều này hay không biết tác động của công nghệ thông tin sẽ bị thất thế cũng như những người không biết đọc và viết ngày nay.
Năm mươi năm trước, kĩ năng tính toán bị giới hạn chỉ cho các nhà khoa học, người làm việc với máy tính lớn khổng lồ. Ngày nay máy tính ở mọi nơi, trong mọi nhà, trong túi của mọi người. Phải mất hai mươi năm cho công nghệ tính toán thay đổi từ máy tính lớn cho các nhà khoa học thành máy tính cá nhân cho mọi người. Để dự đoán tác động tương lai của công nghệ thông tin (CNTT) chúng ta có thể cần nhìn lại hai mươi năm trước. Bạn có bao giờ tự hỏi điều gì xảy ra cho người đánh máy chữ? Không lâu trước đây, phần lớn các văn phòng đều có các thư kí ngồi trước máy chữ để gõ tài liệu. Ngày nay tất cả họ đều dùng máy tính cá nhân và Internet để gõ tài liệu bằng phần mềm xử lí văn bản và gửi email. Không có nhu cầu về phong bì và tem nữa. Bạn có hỏi điều gì đã xảy ra cho các thư kí người không học dùng máy tính? Họ có loại việc làm gì nếu tất cả mọi điều họ biết là cách dùng máy chữ?
Không lâu trước đây, phần lớn các văn phòng đều có tủ hồ sơ nơi các bản sao giấy tờ được chất đống, được tổ chức và lưu giữ trong các tủ hồ sơ dùng các đánh dấu chỉ mục từ A tới Z. Ngày nay có cơ sở dữ liệu nơi các tệp có thể được lưu giữ, cập nhật và truy lục trong vài phút. Bạn đã bao giờ tự hỏi các thư kí hồ sơ đó làm loại việc gì nếu họ không học cách dùng cơ sở dữ liệu không? Công nghệ thông tin đã tự động hoá nhiều công việc văn phòng tới điểm hiệu quả hoàn hảo. Ngày nay mọi người làm việc trong văn phòng đều phải biết cái gì đó về máy tính và công nghệ thông tin.
Không lâu trước đây, nghe nhạc trên radio là thông thường. Ngày nay ít người nghe radio thêm nữa nhưng tất cả họ đều có điện thoại di động hay máy nghe MP3 mà có thể lưu giữ hàng nghìn bài hát, nơi họ có thể nghe nhạc bất kì lúc nào họ muốn. Không lâu trước đây âm nhạc còn được lưu giữ trên đĩa hát, rồi công nghệ tạo ra băng cát xét và phần lớn đĩa hát biến mất. Băng cát xét bị thay thế bởi đĩa CD và nó cũng biến mất luôn. Ngày nay CD nhanh chóng biến mất vì phần lớn âm nhạc có thể được tải xuống từ Internet. Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì đã xảy ra cho các công ty làm đĩa hát? Hay các công ty làm băng cát xét hay ngay cả các công ty làm đĩa CD? Phần lớn trong chúng không tồn tại thêm nữa vì công nghệ thông tin làm thay đổi nhiều thứ. Bạn có tự hỏi bao nhiêu người vẫn nghe nhạc qua radio không? Bao nhiêu người đang mua radio ngày nay? Hay họ tất cả đều chuyển sang điện thoại di động, MP3, và ti vi 3D màn hình phẳng?
Ngày nay công nghệ thông tin đã tự động hoá nhiều thứ trong cuộc sống chúng ta tới mức ít người thậm chí chú ý. Bạn có thể mua gần như mọi thứ trực tuyến mà không rời khỏi nhà. Bạn có thể nói chuyện với mọi người và nhìn mặt họ khi dùng laptop hay điện thoại thông minh. Bạn có thể tải xuống phim, nhạc, tin tức, trò chơi và nhiều thứ vào trong điện thoại thông minh của bạn hay truy nhập vào hàng triệu sách, phim, nhạc trực tuyến chỉ với một cú nháy chuột. Khi thế giới ngày càng nhỏ lại và mọi thứ được kết nối, công nghệ thông tin đang trở thành quan trọng thế và vai trò của công nhân CNTT đang ngày một mấu chốt hơn.
Chẳng hạn, với tính toán mây, vai trò của công nhân CNTT đang thay đổi từ phát triển thành tích hợp doanh nghiệp. Công nhân CNTT sẽ cần học nhiều về doanh nghiệp. Vì kết cấu nền CNTT và các công cụ phát triển được cung cấp bởi các công ty tính toán mây, vai trò mới của công nhân CNTT sẽ hội tụ vào ưu thế doanh nghiệp bằng việc áp dụng tri thức CNTT vào doanh nghiệp. Ngày nay CNTT bị giới hạn bởi điều doanh nghiệp đòi hỏi nó làm vì nó là chức năng hỗ trợ. Trong vài năm tới CNTT sẽ nói cho doanh nghiệp điều doanh nghiệp có thể làm để tận dụng ưu thế của công nghệ vì nó sẽ trở thành chức năng chiến lược. Điều này sẽ yêu cầu tư duy mới, khái niệm mới, đào tạo mới trong cách các công nhân CNTT và doanh nghiệp vận hành.
Trong quá khứ công ty tổ chức các công nhân thành các nhóm tách rời tương ứng theo tri thức và kĩ năng. Từng nhóm có cấp quản lí và ngân sách riêng của nó vì phân chia công việc và trách nhiệm cho phép họ tập trung vào điều họ làm tốt nhất. Tuy nhiên, tổ chức theo chức năng này với nhiều mức cũng tạo ra quan liêu và làm chậm mọi sự lại vì quyết định thường được đưa ra ở cấp đỉnh. Trong thế giới cạnh tranh cao này, tính hiệu quả là qui tắc mới và cấu trúc tổ chức đang tiến hoá thành "cấu trúc phẳng" với số tối thiểu các mức nơi nhiều chức năng được khoán ngoài. Chẳng hạn, thay vì có nhóm công nghệ thông tin, công ty đang chuyển sang tính toán mây nơi các chức năng CNTT được quản lí bởi công ty bên ngoài. Cách tiếp cận mới này phá vỡ cấu trúc tổ chức để tăng tính hiệu quả và giảm chi phí khi nhiều chức năng được cung cấp bởi các nhà thầu dịch vụ. Không có lí do logic cho bất kì doanh nghiệp nào duy trì mọi chức năng khi một số trong chúng có thể được khoán ngoài. Kinh doanh ngân hàng cung cấp dịch vụ tài chính như giữ tiền cho các cá nhân và cho người khác vay. Ngân hàng không cần có nhóm CNTT để duy trì hệ thống máy tính của nó. Nó phải khoán ngoài công việc CNTT cho công ty tính toán mây để cho nó có thể hội tụ vào điều nó làm tốt nhất: cung cấp dịch vụ tài chính. Công ty tính toán mây phải hội tụ vào điều nó làm tốt nhất: cung cấp dịch vụ CNTT. Người ta ước lượng rằng chẳng mấy chốc phần lớn các công ty sẽ dịch chuyển vào "cấu trúc phẳng" này để có hiệu quả tốt hơn và chi phí thấp hơn để duy trì tính cạnh tranh. Cách tiếp cận mới là để toàn thể công ty hội tụ vào việc chuyển giao sản phẩm hay dịch vụ của nó theo số lượng đủ, một cách hiệu quả và hiệu lực với giá trị trường tốt nhất có thể được.
Với cách tiếp cận mới này thay đổi về quan hệ làm việc xảy tới. Trong quá khứ, phần lớn mọi người chỉ làm việc trong một công ty trong nhiều năm, nhưng ngày nay mọi người sẽ đổi việc làm và đổi công ty khi có cơ hội tốt hơn. Thay đổi công nghệ sẽ buộc mọi người phải thường xuyên học những kĩ năng mới, khám phá nghề mới, hay thăm dò những khả năng mới. Công nhân có kĩ năng có thể chọn công ty để làm việc. Nhiều công việc không yêu cầu công nhân ở tại nhiệm sở mà có thể làm việc từ xa, từ nhà. Ngày nay quãng 35% các công nhân CNTT đang làm việc tại nhà và kết nối với công ty qua Internet. Cách tiếp cận này tiết kiệm cho công ty nhiều tiền vì không phải chi tiền diện tích văn phòng hay tiền điện và làm tăng lợi nhuận.
Trong thế giới thay đổi nhanh chóng này, điều quan trọng là duy trì đồng hành với công nghệ và hiểu xu hướng. Điều đó sẽ yêu cầu tư duy mới, cách tiếp cận mới, cách làm việc mới. Nó cũng sẽ yêu cầu cách tiếp cận mới về giáo dục sinh viên để chuẩn bị tương lai cho họ, như hệ thống giáo dục hội tụ nhiều hơn vào Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ và Toán học (STEM). Nhớ rằng chúng ta đã ở trong thế kỉ 21 của thời đại thông tin rồi.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Xu hướng khoa học công nghệ toàn cầu
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
