Công ty khởi nghiệp và nền kinh tế
Công nghệ đang làm thay đổi mọi thứ nhưng với việc sinh sôi nảy nở của phương tiện xã hội, tính di động, tính toán mây, nó đang tăng tốc và nhiều thay đổi hơn sẽ xảy ra. Một nhà phân tích công nghiệp dự đoán rằng trong vòng năm năm nữa, công nghệ sẽ trở thành nguồn then chốt tạo ra nhiều công ty khởi nghiệp hơn nhưng cũng đe doạ nhiều doanh nghiệp đã thiết lập vững. Ông ấy viết: “Ngày nay công nghệ đã dịch chuyển từ chức năng hỗ trợ mà giúp cho công ty giảm chi phí, cải tiến chất lượng, và các hoạt động tự động hoá sang chức năng chiến lược tích hợp mọi thứ để làm tăng tính cạnh tranh và sinh lời cũng như giúp cho công ty mở rộng và tăng trưởng. Tuy nhiên nhiều công ty đã thiết lập lại quá chậm thay đổi vì người quản lí của họ không hiểu sự khẩn thiết; những người điều hành của họ không thể cung cấp được chỉ đạo cần thiết để duy trì doanh nghiệp cho nên điều đó mở ra cơ hội cho các công ty khởi nghiệp chiếm lấy thị trường.”
Theo báo cáo của chính phủ Mĩ, các công ty khởi nghiệp đã tạo ra vài triệu việc làm mới trong những năm qua nhiều hơn mọi công ty hiện tồn tại. Một nhà phân tích giải thích: “Hai mươi năm trước, Google và Amazon đã không tồn tại nhưng ngày nay họ có hàng trăm nghìn nhân viên, tất cả đều được trả lương cao và đóng góp cho nền kinh tế. Mười năm trước, Facebook và LinkedIn đã không tồn tại nhưng bây giờ họ đang tăng trưởng với hàng nghìn nhân viên và đã giúp cải thiện nền kinh tế. Khi nhiều công ty khởi nghiệp đang nổi lên, họ tạo ra nhiều việc làm hơn, thuê nhiều người, và thách thức các công ty đang tồn tại. Tất nhiên các công ty đã thiết lập đang cảm thấy sự cạnh tranh nhưng họ không thể cạnh tranh được. Để sống còn trong thời đại thay đổi này, các công ty đã thiết lập phải tích hợp qui trình doanh nghiệp truyền thống của họ với công nghệ mới nhưng phần lớn không biết cách làm vì họ không có lãnh đạo đúng và quản lí tri thức.”
Khi phần mềm phân tích Big data của Amazon thu thập hành vi của khách hàng để cá nhân hoá đề nghị bán của họ và làm tăng kinh doanh, các công ty truyền thống không thể cạnh tranh được với cách tiếp cận mới này cho nên sau vài năm, phần lớn từ bỏ và nộp đơn xin phá sản. Bằng việc tận dụng ưu thế của công nghệ, Amazon đang nổi lên như một cửa hàng trực tuyến lớn nhất thế giới và vẫn giữ việc mở rộng kinh doanh của nó sang các nước khác. Một nhà phân tích Phố Wall viết: “Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào doanh nghiệp như một chiến lược cho cạnh tranh sẽ hoàn toàn đại tu lại toàn bộ ngành công nghiệp và cách thức mọi người quản lí doanh nghiệp. Trong năm năm tới, hơn một nửa công ty đã thiết lập sẽ mất thị trường của họ cho các công ty khởi nghiệp công nghệ. Việc không có khả năng công nghệ sẽ làm cho phần lớn những người quản lí mất việc làm vào tay những người mới tốt nghiệp công nghệ, người hăm hở nắm lấy cơ hội này. Khi các doanh nghiệp đã được thiết lập bị sụp đổ, những công ty mới sẽ nổi lên, kiếm được nhiều khách hàng hơn và tăng trưởng nhanh chóng trong nền kinh tế được kết nối toàn cầu này.”
Thách thức then chốt với các công ty đã thiết lập là có người lãnh đạo có kĩ năng, người hiểu phát kiến công nghệ. Mặc dầu phần lớn các công ty đã thiết lập đã đầu tư vào trong công nghệ và nâng cấp kết cấu nền hiện thời của họ nhưng họ không có người quản lí có kinh nghiệm để lãnh đạo thay đổi. Phần lớn những người quản lí của công ty đã thiết lập đều sợ thay đổi vì điều đó có thể đe doạ tới vị trí của họ. Nhiều người lãnh đạo của công ty đã thiết lập không biết cách dịch chuyển chiến lược của họ và "làm phẳng" mức độ quản lí của họ vì cách nhìn của họ dựa trên "hệ thống phân cấp" truyền thống. Về căn bản những công ty này đã thành công theo cách cũ về quản lí doanh nghiệp nhưng không thành công theo cách mới về thúc bẩy công nghệ để tạo ra ưu thế cạnh tranh. Phần lớn các công ty đã thiết lập đều phí nhiều tiền vào mua nhiều công nghệ nhưng không quản lí được chúng tương ứng. Lí thuyết doanh nghiệp truyền thống đang hội tụ vào quản lí từ trong ra bằng việc có sản phẩm tốt với giá thấp. Lí thuyết công ty khởi nghiêp nhìn doanh nghiệp của họ từ ngoài vào, qua cách nhìn của khách hàng chứ không phải cách nhìn của công ty. Họ dùng kết mạng xã hội và phân tích dữ liệu để dự báo điều khách hàng muốn mua khi đi mua sắm rồi cung cấp "những khuyến cáo khách hàng được cá nhân hoá" để bán mọi thứ. Nếu bạn đã từng mua sắm trên Amazon, bạn hiểu điều công ty này đang làm khi nó khuyến cáo bạn về những thứ bạn muốn vì nó có thể đọc được tâm trí bạn. Nếu bạn nhìn vào triết lí của Steve Jobs, bạn sẽ thấy rằng ông ấy không đi theo điều các giảng dạy của trường kinh doanh nói về giảm giá cho việc bán nhiều hơn mà dựa nhiều hơn vào điều khách hàng muốn. Ông ấy không chú ý tới các lí thuyết kinh doanh về thị phần mà tập trung vào việc tạo ra sản phẩm gây kinh ngạc cho khách hàng. Sản phẩm của Apple là đắt nhưng nó vượt quá ước muốn của khách chàng và đó là lí do tại sao Apple là công ty thành công nhất trên thế giới.
Ưu điểm then chốt của công ty khởi nghiệp là họ vận hành theo cách "phi tập trung hoá" hay cấu trúc phẳng nơi quyết định có thể được làm nhanh chóng. Khi công nhân cộng tác, phát kiến có thể được tạo ra nhanh chóng vì nó không còn phải đi qua nhiều mức quản lí để có quyết định. Bằng việc đi nhanh và linh hoạt, các công ty khởi nghiệp nhanh chóng thịnh vượng trong thị trường thay đổi nhanh nơi các công ty đã thiết lập lại quá chậm để phản ứng và thường mất thị trường vào tay các kẻ cạnh tranh nhỏ hơn nhưng nhanh hơn. Mặc dầu nhu cầu về thay đổi là hiển nhiên, nhưng ít công ty đã thiết lập sẵn lòng lấy các bước cần thiết để vẫn còn có tính cạnh tranh vì họ không thể thay đổi được cấu trúc nhiều mức quan liêu. Theo một cuộc điều tra công nghiệp, hơn 80% những người điều hành công ty thừa nhận rằng công nghệ đang xảy ra nhanh hơn họ có thể điều chỉnh và phần lớn cảm thấy rằng họ không có tài năng để đáp ứng với thách thức này.
Khảo cứu của chính phủ Mĩ theo dõi số lượng các công ty khởi nghiệp từ năm 2000 tới 2010 và thấy rằng các công tin đang tồn tại là "kẻ phá huỷ việc làm", mất 1 triệu việc làm mỗi năm vì họ sa thải công nhân để giảm chi phí. Tương phản lại, các công ty khởi nghiệp thêm trung bình 3 triệu việc làm hàng năm vì họ đang tăng trưởng. Tác giả khuyến cáo rằng để giải quyết thất nghiệp, chính phủ phải hội tụ vào việc tạo ra công ty khởi nghiệp thay vì hỗ trợ cho các công ty đã thiết lập bằng khuyến khích thuế. Tác giả giải thích: “Ngay cả trong cuộc khủng hoảng tài chính, tạo việc làm ở các công ty khởi nghiệp vẫn còn ổn định, trong khi mất việc làm tại các công ty hiện đang tồn tại lại tăng lên do suy thoái. Sự kiện là việc làm công nghệ phần lớn được bảo vệ khỏi thời kì kinh tế kém cho nên điều quan trọng là nhận ra rằng các công ty khởi nghiệp là dẫn lái chính cho tăng trưởng việc làm và phải được cho ưu tiên cao nhất. Chính sách tạo việc làm nhằm hỗ trợ cho các công ty đã thiết lập sẽ thất bại vì phong cách quản lí cũ là không đủ linh hoạt đáp ứng cho thời đại thay đổi."
Khi nền kinh tế toàn cầu bắt đầu phục hồi, các công ty khởi nghiệp chi phối tạo việc làm trong khi các công ty đã thiết lập đánh mất việc làm nhiều hơn là họ tạo ra. Trung bình, công ty khởi nghiệp một năm tuổi tạo ra hàng nghìn việc làm nhiều hơn trong khi công ty đã thiết lập mười tuổi không phát sinh việc làm mà giữ việc chuyển công nhân đi để giảm chi phí. Một nhà phân tích viết: “Để giải quyết thất nghiệp, công ty khởi nghiệp là giải pháp tốt nhất nhưng câu hỏi là: “Hệ thống giáo dục có sẵn sàng phát triển nhiều công ty khởi nghiệp cho nền kinh tế không?”
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Xu hướng khoa học công nghệ toàn cầu
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
