Võ thuật, đại học, và khởi nghiệp
Khi tôi còn trẻ, tôi thích đọc tiểu thuyết võ thuật. Mọi tiểu thuyết đều có anh hùng, và như một hình mẫu, nó bao giờ cũng bắt đầu với người anh hùng đi vào trong cuộc hành trình tìm kiếm cái gì đó tối thượng. Đó có thể là tri thức từ một cuốn sách bí kíp về võ thuật hay một công phu đặc biệt mà một người thầy đặc biệt có thể dạy cho anh ta để đánh bại kẻ thù. Lúc bắt đầu, người anh hùng bao giờ cũng không chắc chắn vì con đường là không rõ ràng và đầy chướng ngại. Anh ta biết mục đích nhưng bao giờ cũng có kẻ thù và chướng ngại dọc đường mà anh ta phải vượt qua. Chỉ bởi quyết tâm mạnh mẽ, dũng cảm, cam kết và nhiều nỗ lực, anh ta cuối cùng đánh bại kẻ thù và đạt tới mục đích của mình một cách chiến thắng. Một số tiều thuyết có một anh hùng, một số có nhiều anh hùng đi cùng nhau nhưng đến cuối vài người đạt tới đích vì những người khác bị sao lãng và thất bại. Bao giờ cũng có đạo đức và luân lí vững chắc trong mọi tiểu thuyết võ thuật. Thiện bao giờ cũng đánh bại ác, và chân thành, chính trực và trung thành bao giờ cũng được khuyến khích.
Loại hình mẫu này không khác gì mấy với cuộc hành trình đại học mà nhiều người trong các bạn đang đi ngày nay. Là sinh viên, bạn vào đại học để tìm tri thức và phát triển kĩ năng. Trong năm đầu tiên, nhiều người trong các bạn không chắc chắn vì con đường là không rõ ràng và đầy chướng ngại và bạn không biết làm gì. Tất nhiên, bạn biết mục đích của bạn nhưng bạn không chắc liệu bạn có thể thành công hay không. Việc học ở đại học không dễ dàng và có chướng ngại. Chỉ bằng quyết tâm, dũng cảm, cam kết và nhiều nỗ lực, bạn có thể vượt qua mọi chướng ngại và đạt tới mục đích tối thượng.
Trong tiểu thuyết võ thuật, có những chuyện về những người tìm "lối tắt" hay "gian lận" chỉ đế có được công phu tuyệt kĩ nhưng họ thường không kết thúc tốt đẹp. Họ thường chết vì "tẩu hoả nhập ma" và phá huỷ mọi thứ họ đã làm việc vì nó. Ở đại học, có các sinh viên cũng tìm "lối tắt" và "gian lận" để qua các kì thi. Nhiều người bị bắt và bị đuổi khỏi trường. Một số không bị bắt và tiếp tục tìm kiếm "lối tắt" trong cuộc sống nhưng một ngày nào đó họ sẽ hối tiếc vì việc thiếu tri thức và kinh nghiệm của họ khi họ phải đối diện với những khó khăn. Nếu họ "gian lận" trong trường, họ thực tế "gian lận" chính bản thân họ vì không có tri thức và kĩ năng để dựa vào, họ sẽ làm bất kì cái gì họ có thể làm, chỉ để có được điều họ muốn, kể cả làm hại người khác, hay vi phạm luật pháp v.v. Chung cuộc họ bị bắt và phá huỷ bản thân họ và mọi thứ họ đã làm việc vì nó.
Trong hàng nghìn năm, hệ thống giáo dục của chúng ta không chỉ cung cấp cho học sinh tri thức, mà còn cả đạo đức và luân lí. Trẻ em học về đạo làm con với bố mẹ; thanh niên học về là người tốt và có trách nhiệm và người lớn học về trung thành với đất nước, là công dân tốt với xã hội. Tôi thường tự hỏi liệu giáo dục hiện thời có hoàn thành mục đích của nó không. Một số người được giáo dục tốt không thực hành luân lí. Cuộc khủng hoảng tài chính ở Mĩ là một ví dụ rõ ràng về thất bại của hệ thống giáo dục thiếu đạo đức và luân lí. Ngăn ngừa xã hội khỏi suy đồi trong hỗn độn là một trong những mục đích của giáo dục. Giáo dục phải tạo khả năng cho người học phân tích và cân nhắc bằng chứng, thấy rõ đúng từ sai, cái thực từ cái không thực, và sự kiện từ hư cấu. Chức năng của giáo dục, do đó, là dạy cho học sinh tư duy một cách logic và đạo đức. Giáo dục không có đạo đức sẽ là mối đe doạ cho xã hội. Thông minh là không đủ. Thông minh có đạo đức mới là mục đích đúng của giáo dục. Giáo dục đầy đủ cho học sinh không chỉ tri thức, mà cả nhân cách đạo đức nữa. Là công dân trung thực, trung thành với đất nước, học sinh phải có nhân cách cao thượng mà có thể trụ vững với bất kì thách thức nào, và không từ bỏ. Chỉ qua dũng cảm, quyết tâm và cam kết mà họ có thể vượt qua chướng ngại và thách thức. Những người có nhân cách cao thượng, hứng khởi lớn, kiên nhẫn có thể liên tục tạo ra nghề nghiệp vĩ đại làm lợi cho mọi người.
Cuộc hành trình của người anh hùng trong tiểu thuyết võ thuật cũng tương tự như người khởi nghiệp trong công nghiệp công nghệ. Mọi công ty mới và sản phẩm mới đều bắt đầu bằng viễn kiến, một hi vọng về điều đó thể có, với mục đích ít người khác có thể thấy. Chính sáng suốt bùng cháy này làm khác biệt các nhà doanh nghiệp với công nhân bình thường trong công ty. Nhà doanh nghiệp cũng đi trong cuộc hành trình với sự bất định, rủi ro và chướng ngại để đạt tới viễn kiến. Để thành công, họ phải đi qua chỗ không ai đã đi trước đây, thường đầy chướng ngại và gian khó. Cuộc hành trình kiểm tra quyết tâm của họ, sức chịu đựng, và những giới hạn của lòng can đảm của họ. Mọi cuộc hành trình đều là duy nhất như từng nhà doanh nghiệp cũng là duy nhất. Ngày nay bạn biết một số người trong họ bởi các cái tên của Bill Gates, Steve Jobs, hay Marc Zuckerberg nhưng ít người biết điều đã xảy ra cho họ hai mươi hay bốn mươi năm trước. Từng người trong họ đều đi qua con đường bất định không có bản đồ và hướng dẫn. Đã có nhiều người cũng đã đi như họ nhưng bằng cách nào đó bị sao lãng hay không thể vượt qua được chướng ngại. Đó là lí do tại sao chúng ta chỉ có ít người trong số họ.
Nếu bạn đọc cuốn sách “Steve Jobs” cẩn thận, bạn có thể thấy cách ông ấy đã vượt qua chướng ngại của mình; bao nhiêu lần ông ấy đã thất bại; bao nhiêu lần ông ấy đã bị tước đi ưu thế; bao nhiêu lần ông ấy đã bị lừa bởi những người bạn tốt nhất của ông ấy. Đến cuối cùng, ông ấy đã đạt tới mục đích tối thượng của ông ấy về việc tạo ra không chỉ một công nghiệp mà nhiều công nghiệp. Ông ấy đã tạo ra công nghiệp máy tính cá nhân nơi mọi người tưởng không thể nào đi ngược lại được người khổng lồ IBM. Ông ấy đã thành công với Apple nhưng do ấu trĩ trong kinh doanh, ông ấy đã bị tống ra khỏi công ty mà ông ấy đã giúp tạo ra. Tôi tự hỏi bao nhiêu người có thể sống được với thảm hoạ này và không cay đắng? Nhưng với Steve Jobs, đó là bài học mà ông ấy đã học, không phạm cùng sai lầm lần nữa. Với quyết tâm và dũng cảm, ông ấy đã bắt đầu lại cuộc hành trình khác điều cho phép ông ấy tạo ra ngành công nghiệp hoạt hình máy tính mới với Pixar; rồi ngành công nghiệp tải nhạc với iPod; ngàng công nghiệp điện thoại thông minh với iPhone, và máy tính bảng mới với iPad. Làm sao ông ấy có thể làm được tất cả trong một thời kì thời gian ngắn ngủi thế? Bằng việc có viễn kiến về tương lai và lòng can đảm vững chắc để làm nó trong hiện thực, tôi tin nếu không cái gì xảy ra tại Apple, nếu ông ấy đã không bị tống ra thì chúng ta có lẽ chẳng bao giờ có Pixar, iPod, iPhone và iPad.
Một số người tin rằng điều đó dường như may mắn. Nhưng tôi không nghĩ vậy, cũng giống như bất kì tiểu thuyết võ thuật này, mọi anh hùng sẽ thất bại, không phải một lần mà nhiều lần cho tới khi họ thành công. Mọi thất bại là bài học mới để học. Mọi anh hùng sẽ bị kẻ thù của mình đánh ngã nhiều lần nhưng do dũng cảm bền bỉ và quyết tâm, họ cuối cùng đã vượt qua chướng ngại và đạt tới mục đích của họ.
Bây giờ tôi đoán bạn hiểu điều tôi nói trong blog này. Tôi tin bạn có thể làm cùng điều đó để vượt qua mọi chướng ngại để thành công trong cuộc truy tìm của bạn ở đại học. Bạn học từ thất bại, bạn đặt mục đích nghề nghiệp của bạn và quyết tâm phát triển kĩ năng điều sẽ giúp bạn đạt tới mục đích của bạn. Chung cuộc một số trong các bạn có thể tiếp tục với cuộc hành trình của bạn để tạo ra doanh nghiệp khởi nghiệp riêng của bạn.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Lời khuyên cho sinh viên
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
