Giấc mơ "công ty khởi nghiệp"
Có việc dùng sai của thuật ngữ "Công ty khởi nghiệp." Nhiều người coi bản thân họ là "nhà doanh nghiệp" bởi vì họ sở hữu một "công ty khởi nghiệp" cho nên điều quan trọng là phân biệt các kiểu "công ty khởi nghiệp."
Kiểu thứ nhất của "công ty khởi nghiệp" là "công ty nhỏ" truyền thống cũng cung cấp sản phẩm và dịch vụ và tạo ra việc làm. Chẳng hạn, một người quyết định mở một nhà hàng nhỏ hay tiệm bánh mì và nó có thể được coi là công ty khởi nghiệp theo định nghĩa. Nhà hàng cung cấp việc làm cho một số người và nó có sản phẩm và dịch vụ riêng của nó. Tuy nhiên tác động của nó bị giới hạn vào thị trường và kinh tế địa phương.
Kiểu thứ hai của "công ty khởi nghiệp" là công ty dẫn lái bởi phát kiến hội tụ vào thị trường toàn cầu dựa trên phát kiến công nghệ, qui trình hay mô hình doanh nghiệp. Kiểu này có tiềm năng tạo ra hàng trăm hay hàng nghìn việc làm kĩ năng cao. Nếu họ thành công họ có thể có tác động lớn tới nền kinh tế. Phần lớn kiểu "công ty khởi nghiệp" này bắt đầu trong đại học, đặc biệt trong khu vực công nghệ như khoa học máy tính hay kĩ nghệ. Người sáng lập thường là ai đó có cả đam mê và kĩ năng trong công nghệ như Steve Jobs, Bill Gates, hay Mark Zuckerberg v.v.
Tôi đã thấy mọi người dùng thuật ngữ "công ty khởi nghiệp" mà không phân biệt rõ ràng kiểu nào. Tất nhiên cả hai kiểu đều có những thách thức tương tự như kiếm tiền, giải quyết rủi ro, và lập kế hoạch cho tăng trưởng v.v. Tuy nhiên, từng kiểu lại yêu cầu các đào tạo, giáo dục và hỗ trợ khác nhau. Cả hai kiểu đều có thể giúp cho nền kinh tế nhưng ở các mức độ khác nhau và có tác động khác nhau. Công ty khởi nghiệp truyền thống có thể giúp ổn định nền kinh tế bằng việc cung cấp việc làm cho một số giới hạn người. Tuy nhiên kiểu phát kiến đặc biệt quan trọng vì nó có thể cung cấp việc làm trả lương cao hơn cho nhiều người và giúp làm tăng tốc tăng trưởng kinh tế.
Nền tảng của công ty khởi nghiệp phát kiến là giáo dục, đặc biệt trong các khu vực như Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ, và Toán học (STEM). Bởi lí do này, để thúc đẩy nhiều "công ty khởi nghiệp" mọi thứ phải bắt đầu với hệ thống giáo dục. Không có giáo dục mạnh hội tụ vào STEM, khó phát triển công ty khởi nghiệp phát kiến. Công ty khởi nghiệp quan trọng nhất được thành lập bởi những người có kĩ năng công nghệ đặc biệt và thường có mức giáo dục đại học. Công ty khởi nghiệp phát kiến thường có thể bành trướng nhanh chóng vào thị trường toàn cầu và có thể tạo ra nhiều việc làm cho nền kinh tế. Đó là lí do tại sao mọi chính phủ đều thúc đẩy "công ty khởi nghiệp phát kiến" như dẫn lái cho kinh tế nhưng ít nơi thành công vì họ không hiểu rằng để làm điều đó, họ phải bắt đầu với hệ thống giáo dục. Mọi nước đều muốn có "Thung lũng Silicon" với hàng nghìn công ty khởi nghiệp và hàng triệu việc làm trả lương cao nhưng mặc cho các chương trình của chính phủ để giúp cho các nhà doanh nghiệp với khoản tiền vay dễ dàng, khuyến khích thuế tốt hơn, cấp phép nhanh hơn v.v. nhưng ích lợi vẫn là ở kiểu công ty khởi nghiệp truyền thống. Bạn thấy nhiều nhà hàng, tiệm cà phê, quán kem, tiệm bánh mì, cửa hàng quần áo và người bán lẻ điện thoại di động nhưng không nhiều công ty khởi nghiệp phát kiến. Chừng nào hệ thống giáo dục còn chưa thay đổi, chừng nào sinh viên còn chưa học về STEM, cơ hội tạo ra nhiều công ty khởi nghiệp phát kiến sẽ vẫn là giấc mơ.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Doanh nghiệp và khởi nghiệp
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
