Cuộc sống và đam mê
Tuần trước cháu gái tôi tới thăm tôi, cháu sẽ tốt nghiệp vào tháng sáu với bằng trong kinh doanh nhưng điều cháy thực sự muốn là một ca sĩ. Cháu không thích kinh doanh nhưng bố mẹ cháu khăng khăng rằng cháu phải xin vào học vào kinh doanh vì cháu có thể kiếm được việc làm với bằng cấp đó. Cháu gái tôi thích âm nhạc, phim ảnh và đọc nhiều tạp chí về các nam nữ nghệ sĩ nổi tiếng; cháu thường nói về họ như các thần tượng. Ca hát là đam mê của cháu, và cháu có giọng hay.
Nhưng khi tôi thảo luận về nghề nghiệp với cháu, tôi đã giải thích cho cháu về thực tế của việc đi theo "ước mơ đặc biệt" của cháu: "Cháu cần có việc làm tốt nếu không cháu sẽ phải phụ thuộc vào bố mẹ để hỗ trợ cho cháu trong một thời gian dài. Hát cho vui là một điều; hát karaoke cùng bạn bè là điều khác, nhưng hát như một ca sĩ chuyên nghiệp là khác hoàn toàn. Hát chuyên nghiệp là công việc rất cạnh tranh và cháu cần nhiều hơn chỉ là giọng hay vì cháu phải đi tới các câu lạc bộ đêm và rạp hát, cháu sẽ phải xử trí với đủ mọi loại người mà cháu chưa bao giờ gặp như các sinh viên đại học trẻ v.v.” Trong thảo luận của chúng tôi, cháu lắng nghe chăm chú lời khuyên của tôi nhưng không nói gì mấy.
Sau khi cháu đi rồi, tôi nghĩ về điều tôi đã nói trong một thời gian dài: “Cháu tôi có nên theo đuổi mơ ước của cháu hay từ bỏ nó và làm cái gì đó khác? Rất khó khuyên ai đó có đam mê mạnh về cái gì đó, cho dù nó là thứ rất rủi ro.” Tôi cũng nghĩ về các sinh viên không có đam mê về điều họ đang theo đuổi. Khi tôi hỏi họ: "Các bạn thích làm gì với nghề nghiệp của mình?" Câu trả lời là ngắn và đơn giản: "Lập trình máy tính." Khi tôi hỏi: "Tại sao?" Câu trả lời lại đơn giản: "Vì em có thể kiếm được việc làm tốt." Khi tôi hỏi: "Bạn có thích lập trình cả đời không?" Câu trả lời là: "Em không biết. Nó chỉ là một việc làm.” Không có đam mê trong cách họ nói vì họ đã không hình dung ra điều họ muốn làm với đời họ. Nhiều sinh viên chỉ nghĩ rằng giáo dục là về có được bằng cấp; tìm được việc làm có lương tốt, và cuộc sống là đơn giản thế. Nhiều người không muốn nghĩ về bất kì cái gì thêm nữa. Trong cả nghề nghiệp của mình, tôi đã gặp nhiều người giống như thế; họ đi làm mà không có ý thức nào về mục đích hay đam mê trong cuộc sống mà chỉ lặp lại cùng hình mẫu, chừng nào họ vẫn có việc làm.
Tôi đã may mắn vì tôi có nhiều thầy giáo giúp tôi đặt mục đích nghề nghiệp. Họ giải thích toàn thể bức tranh về cuộc đời phía trước cho học sinh trẻ như tôi, họ cho những lời khuyên về nghề nghiệp, việc làm, nghĩa vụ, trách nhiệm, và làm thấm nhuần những đam mê nào đó, điều giúp cho tôi thấy xa hơn là chỉ có được tấm bằng và việc làm. Họ giải thích về xây dựng nghề nghiệp mà tôi có thể yêu mến, nghề nghiệp mà mọi sáng tôi sẽ hạnh phúc đi làm. Phần lớn các thầy của tôi đều không làm ra được đủ tiền nhưng tất cả họ đều thích thú dạy học. Một thầy giáo nói: “Nhiều người không đủ may mắn để có việc làm mà họ đam mê. Mọi người đều muốn có một nghề nghiệp nhưng nhiều người bị lẫn lộn giữa hạnh phúc và lương bổng. Có nhiều người có vị trí được trả lương tốt nhưng họ không hạnh phúc trong vai trò của họ mà họ không thể bỏ được nó vì họ sợ cái không biết và họ sống trong sợ hãi cả đời họ.”
Một trong các thầy giáo của tôi đã là người điều hành một công ty lớn nhưng ông ấy đã bỏ việc đó vì ông ấy thích dạy học. Ông ấy nói: “Thỉnh thoảng, bạn sẽ nhận ra rằng tiền không phải là mọi thứ mà việc hoàn thành nghề nghiệp mới quan trọng hơn. Chỉ những người đủ bạo dạn mới có khả năng tìm ra nó vì hạnh phúc là có được điều bạn cho chứ không phải điều bạn nhận.” Khi mọi người hỏi tôi tại sao tôi muốn dạy khi tôi có thể làm ra được nhiều tiền hơn trong công nghiệp phần mềm bằng kinh nghiệm của tôi, tôi bảo họ: “Tôi mang nợ nhiều với thế hệ trước, những người đã dạy tôi và chia sẻ cùng tôi trí huệ của họ và viễn kiến của họ cho nên tôi phải làm cái gì đó tốt hơn cho thế hệ sau. Đó là lí do tại sao tôi về hưu sớm và cống hiến cho giáo dục và khuyên bảo sinh viên.”
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Lời khuyên cho sinh viên
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
