Vi phạm đạo đức
Tuần trước tôi nhận được một email của một sinh viên: “Em là sinh viên khoa học máy tính làm việc cho một công ty phần mềm vào mùa hè. Do suy sụp kinh tế, kinh doanh của công ty đã bị đi xuống và người chủ đã giảm giờ làm việc của mọi công nhân tạm tuyển, và em chỉ làm việc vài giờ một tuần. Em cần làm việc để giúp gia đình em và trả tiền cho trường em. Gần đây một khách hàng gọi em và nói ông ấy thích cách em làm việc và muốn em làm lập trình và kiểm thử nào đó cho ông ấy. Ông ấy không muốn đi qua công ty em đang làm việc nhưng hỏi em liệu bản thân em có sẵn lòng việc không, hay tuyển người khác để giúp. Tiền trả là tốt hơn số tiền em đã nhận ở công ty hiện tại của em. Em cảm thấy tệ vì em có thể phản bội lại ông chủ hay đánh cắp kinh doanh của ông ấy. Đấy có phải là vi phạm đạo đức không? Em không biết phải làm gì. Xin thầy lời khuyên."
Đáp: Trong khi tôi hiểu nhu cầu giúp đỡ cho gia đình em và trả tiền cho đại học, tôi không nghĩ điều đó đáng là yếu tố trong quyết định hay quyết tâm của bạn để đúng hay sai. Tôi tin có vài sự kiện có thể giúp bạn ra quyết định riêng của bạn. Thứ nhất, mối quan hệ giữa bạn và người sử dụng lao động của bạn là rất quan trọng trong việc xác định nghĩa vụ của bạn. Theo email của bạn, bạn là công nhân tạm tuyển (việc làm mùa hè cho sinh viên) không phải là công nhân chính thức có lương và các quyền lợi. Do vậy, bạn có thể có ít nghĩa vụ hơn là nhân viên toàn thời (sau hè, bạn sẽ phải trở lại trường). Thứ hai, chính khách hàng đã đề nghị bạn giúp đỡ và bạn không đi tìm việc từ người đó. Đây cũng là một sự kiện quan trọng để xem xét. Công ti của bạn không sở hữu khách hàng vì khách hàng quyết định làm điều người đó muốn. Do đó nếu bạn chấp nhận công việc, vạn không vi phạm qui tắc đạo đức. Tất nhiên, bạn phải chấp nhận rủi ro là nếu người chủ lao động hiện thời của bạn tìm ra, ông ta có thể tức giận và chấm dứt việc làm tạm thời của bạn. Rủi ro này sẽ nghiêm trọng hơn nếu bạn yêu cầu những người khác tham gia cùng bạn để làm công việc mà sẽ là việc khó. Nó có thể là vấn đề đạo đức.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Lời khuyên cho sinh viên
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
