Vai trò của giáo dục
Ngày nay giáo dục đại học không còn là thứ xa hoa mà là điều bản chất để có việc làm và tương lai tốt hơn. Theo một khảo cứu của chính phủ Mĩ, người tốt nghiệp trung học kiếm được thu nhập ít hơn 48% so với người tốt nghiệp đại học và có thể bị thất nghiệp nhiều gấp ba lần. Tuy nhiên không phải mọi bằng cấp đại học là như nhau bởi vì một số lĩnh vực học tập không còn được cần và một số có thể không có tương lai việc làm. Đó là lí do tại sao nhiều người tốt nghiệp đại học gặp khó khăn trong tìm việc làm bởi vì họ không có kĩ năng được cần trong thị trường việc làm khó khăn này.
Nhiều sinh viên vào đại học mà không coi rằng giáo dục là đầu tư về thời gian của họ và tiền bạc của gia đình họ. Họ lựa chọn lĩnh vực học tập dựa trên điều họ thích vào lúc đó; hay đi theo chọn lựa của bạn bè họ để cho họ có thể ở cùng nhau; hay theo giấc mơ về nghề nghiệp thời thượng nào đó mà họ thấy trên phim ảnh hay tạp chí. Trong thời khó khăn này, sinh viên đại học cần thực tế để lựa chọn các lĩnh vực học tập nào đó mà có thể giúp họ xây dựng nghề nghiệp lâu dài trong cuộc đời. Không có cân nhắc cẩn thận, họ có thể phải đối phó với thất nghiệp hay chấp nhận việc làm lương thấp hơn mà có thể chẳng liên quan gì tới giáo dục của họ.
Tháng trước đã có một nghiên cứu về thất nghiệp trong các sinh viên đại học trong đó các tác giả đã nhận diện một số lĩnh vực kém nhất cũng như lĩnh vực tốt nhất để học trong đại học. Dùng nhiều nguồn dữ liệu, họ xem xét số người tốt nghiệp trong hơn hai trăm đại học; dữ liệu thất nghiệp từ chính phủ; lương mà người tốt nghiệp có được; việc thuê người và dự đoán của công nghiệp rồi họ làm dự báo về những khu vực nào đó mà sinh viên nên xem xét tới và những lĩnh vực họ có thể cần tránh. Các lĩn vực tốt nhất là trong STEM (Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ và Toán học) và lĩnh vực kém nhất là trong nghệ thuật, sân khấu, thời trang, xã hội học, lịch sử và văn học.
Nghiên cứu này nhận được nhiều chỉ trích từ các giáo sư và quan chức nhà trường và đã dẫn tới tranh cãi trong các nhà giáo dục về vai trò của giáo dục trong suy thoái toàn cầu này. Vấn đề chính là: “Giáo dục đại học có nên hội tụ vào việc cung cấp đào tạo cho công nghệ hay phát triển con người hiểu biết toàn diện?” “Các đại học có nên cung cấp tri thức rộng hơn hay đa khu vực hay tri thức chuyên sâu trong một khu vực đặc biệt?” Có hai cách nhìn chính về vai trò của giáo dục. Cách nhìn truyền thống được bắt rễ từ thời cổ rằng đại học hay hàn lâm được thiết kế cho vài người ưu tú, người muốn học về các ý tưởng, trí huệ, và tri thức nào đó. Các trường này cùng các giáo sư vẫn muốn duy trì triết lí rằng vai trò của đại học là để phát triển "con người hiểu biết toàn diện" (khái niệm của Hi Lạp cổ đại) hay “kẻ sĩ” (khái niệm của Trung Quốc cổ đại). Cách nhìn thực tế dựa trên triết lí xã hội rằng đại học là nơi học tập dành cho số đông và vai trò là phát triển công nhân cho nhu cầu của nền kinh tế đất nước, do đó giáo dục nên thay đổi bất kì khi nào nhu cầu thay đổi. Ngày nay nhiều đại học hàng đầu của Mĩ đang làm việc chặt chẽ với công nghiệp để cung cấp người tốt nghiệp có hiểu biết và kĩ năng cao. Khái niệm về học để làm tăng tri thức chuyên sâu và các ý tưởng cao hơn không còn được khuyến khích. Tuy nhiên cách nhìn truyền thống vẫn còn mạnh ở châu Âu và châu Á nơi triết lí này đã không thay đổi hàng thế kỉ. Tranh cãi này vẫn không có kết luận vì cả hai phe đều không chịu nhân nhượng cho nên đến cuối, các trường đi tới tạm ngừng tranh cãi rằng thôi thì tuỳ sinh viên ra quyết định và họ nên lựa chọn cái gì là tốt nhất cho họ.
Trong nhiều năm chính phủ đã khuyến khích sinh viên học các nghề STEM nhưng nhiều trường không muốn vi phạm vào việc tạm ngừng đó cho nên họ để cho sinh viên ra quyết định riêng của mình. Câu hỏi là: Bao nhiêu sinh viên biết lĩnh vực nào để học tập? Họ có nhận được thông tin cần thiết để cho phép họ ra quyết định đúng không? Họ có hiểu công nghiệp cần gì không? Họ có biết về số lượng thất nghiệp lớn trong những người tốt nghiệp đại học không? Ngay cả trong thời đại thông tin này, nơi thông tin là có sẵn dưới cú bấm chuột, bao nhiêu sinh viên đang tiến hàng nghiên cứu để tìm ra cái gì là tốt nhất cho họ? Cái gì sẽ là tốt nhất cho tương lai của họ? Có niềm tin chung trong những sinh viên năm thứ nhất rằng các nghề nghiệp STEM là khó nhưng các lĩnh vực khác là dễ hơn nhiều. Một số sinh viên tin rằng với bằng đại học họ vẫn có thể kiếm được việc làm tốt mà không xem xét tới lĩnh vực học tập. Đó là lí do tại sao trong những năm gần đây nhiều người tốt nghiệp đại học đang đối diện với thực tế mà họ không mong đợi. Một số đổ cho kinh tế kém và suy thoái nhưng nhiều người vẫn còn hi vọng rằng khi kinh tế tốt hơn, mọi sự sẽ thay đổi. Thực tại là ngay cả khi sự việc thay đổi, nếu họ không có kĩ năng được cần, họ sẽ không có khả năng kiếm được việc làm.
Môt giáo sư xã hội học nghiên cứu về xu hướng giáo dục toàn cầu nói với tôi: “Thầy có thể thấy các khác biệt văn hoá ở Mĩ, ở châu Âu và châu Á thông qua thái độ của sinh viên đại học. Sinh viên Mĩ rất thực tế. Đối diện với thất nghiệp, một số lập tức trở về trường để học các lĩnh vực khác mà sẽ cho họ việc làm, xem như bằng chứng là trong khảo cứu của chính phủ là quãng 37% người tốt nghiệp bây giờ ghi danh trở lại trường, phần lớn trong các nghề STEM. Một số chấp nhận thực tại và sẵn lòng nhận việc làm lương thấp, việc không liên quan gì tới giáo dục của họ. Sinh viên châu Á rất thụ động; họ chủ yếu dựa trên sự hỗ trợ của bố mẹ họ hay gia đình. Chừng nào họ vẫn còn chỗ ở và cái ăn, họ vẫn tiếp tục đi chơi với bạn bè như khi họ còn trong trường và hi vọng rằng khi mọi sự tốt lên, họ có thể có việc làm. Thầy có thể thấy ở Trung Quốc, Nhật Bản, và Hàn Quốc có số lớn những người tốt nghiệp trên 20 và gần 30 tuổi vẫn còn sống với bố mẹ họ. Châu Âu thì nhiều kịch tính hơn, nhiều người tốt nghiệp đã bị thất nghiệp trong nhiều năm. Do thất vọng, một số lâm vào tội phạm, dùng ma tuý, rượu bất hợp pháp, nhưng nhiều người đang bắt đầu phản đối và đòi hỏi thay đổi trong chính phủ như đã thấy ở nhiều nước ở châu Âu.”
Mối quan ngại của tôi là khi bạn có nhiều thanh niên và người được giáo dục nhưng không có khả năng đóng góp tích cực cho xã hội, đó là lãng phí khổng lồ. Tôi tin các trường nên làm việc tốt hơn trong giáo dục sinh viên về nghề nghiệp của họ và điều đó nên bắt đầu sớm từ trường trung học. STEM không phải là cái gì đó bạn học trong đại học mà nền tảng nên được xây dựng từ trường trung học. Tôi tin các phụ huynh và thầy giáo nên có thảo luận nhiều hơn về vai trò của giáo dục cũng như chuẩn bị cho tương lai của con cái họ trong các khu vực cho phép thế hệ tiếp có được giáo dục cao để cho họ có thể đóng góp tích cực cho xã hội của chúng ta. Hơn bao giờ hết, vai trò của giáo dục là rất mấu chốt trong cải thiện nền kinh tế và xã hội.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Lời khuyên cho sinh viên
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
