Lập kế hoạch giảng dạy bài học một cách hiệu quả
Một kế hoạch giảng dạy bài học là một bản đồ của người hướng dẫn vạch ra sinh viên cần học gì và làm thế nào để việc dạy đó được hoàn thành một cách hiệu quả trong thời gian trên lớp. Trước khi bạn lên kế hoạch cho bài học của mình, đầu tiên bạn sẽ cần xác định mục tiêu học tập cho buổi học trên lớp. Sau đó, bạn có thể thiết kế các hoạt động học tập phù hợp và phát triển các chiến lược để có được phản hồi về việc học của sinh viên. Một kế hoạch bài học thành công tích hợp ba thành phần chính này:
- Mục tiêu học tập của sinh viên
- Hoạt động dạy / học
- Phương pháp kiểm tra sự hiểu biết của sinh viên
Chỉ định các mục tiêu cụ thể cho việc học của sinh viên sẽ giúp bạn xác định các loại hoạt động dạy học bạn sẽ sử dụng trên lớp, và với điều đó sẽ giúp bạn xác định cách bạn sẽ kiểm tra xem các mục tiêu học tập đã được hoàn thành hay chưa (xem Hình 1).
Mục lục
Các bước để chuẩn bị cho việc lên kế hoạch giảng dạy
Dưới đây là sáu bước để hướng dẫn bạn khi bạn tạo kế hoạch giảng dạy đầu tiên của mình. Mỗi bước được kèm theo một bộ câu hỏi nhằm nhắc nhở sự phản ánh và hỗ trợ bạn trong việc thiết kế các hoạt động dạy học của bạn.
(1) Mục tiêu học tập
Bước đầu tiên là xác định những gì bạn muốn sinh viên học và có thể làm vào cuối lớp. Để giúp bạn xác định mục tiêu cho việc học của sinh viên, hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Chủ đề của buổi học là gì?
- Tôi muốn sinh viên học gì?
- Tôi muốn sinh viên hiểu và có thể làm gì khi kết thúc lớp học?
- Tôi muốn họ đạt được gì từ bài học đặc biệt này?
Khi bạn phác thảo các mục tiêu học tập trên lớp, hãy xếp hạng chúng theo mức độ quan trọng của chúng. Bước này sẽ giúp bạn quản lý thời gian trong lớp và hoàn thành các mục tiêu học tập quan trọng hơn trong trường hợp bạn bị ép thời gian. Hãy xem xét các câu hỏi sau:
- Những khái niệm, ý tưởng hoặc kỹ năng quan trọng nhất mà tôi muốn sinh viên có thể nắm bắt và áp dụng là gì?
- Tại sao chúng lại quan trọng?
- Nếu tôi gần hết thời gian, cái nào không thể bỏ qua?
- Và ngược lại, những cái nào tôi có thể bỏ qua nếu bị ép thời gian?
(2) Phát triển phần giới thiệu
Bây giờ bạn đã có mục tiêu học tập theo mức độ quan trọng của chúng, hãy thiết kế các hoạt động cụ thể bạn sẽ sử dụng để sinh viên hiểu và áp dụng những gì chúng đã học. Bởi vì bạn sẽ có rất nhiều sinh viên với các kinh nghiệm học tập và hiểu biết khác nhau, họ có thể đã quen thuộc với chủ đề này. Đó là lý do tại sao bạn có thể bắt đầu với một câu hỏi hoặc hoạt động để đánh giá kiến thức của sinh viên về chủ đề này hoặc có thể, các quan niệm định sẵn của họ về nó. Ví dụ: bạn có thể thực hiện một cuộc thăm dò đơn giản: “Có bao nhiêu bạn đã nghe nói về X? Hãy giơ tay nếu bạn có biết.” Bạn cũng có thể thu thập thông tin cơ bản từ các sinh viên của mình trước khi đến lớp bằng cách gửi cho sinh viên một cuộc khảo sát điện tử hoặc yêu cầu họ viết nhận xét trên tờ giấy. Thông tin bổ sung này có thể giúp bạn định hình về cách giới thiệu, hoạt động giảng dạy của bạn, v.v. Khi bạn có ý tưởng về sự hiểu biết của các sinh viên với chủ đề này, bạn cũng sẽ có ý thức về những gì cần tập trung vào.
Giới thiệu 1 cách sáng tạo về chủ đề để kích thích sự quan tâm và khuyến khích suy nghĩ của sinh viên. Bạn có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để thu hút sinh viên (ví dụ: giai thoại cá nhân, sự kiện lịch sử, tình huống khó xử kích thích tư duy, ví dụ thực tế, video clip ngắn, ứng dụng thực tế, câu hỏi thăm dò, v.v.). Hãy xem xét các câu hỏi dưới đây[1] khi lập kế hoạch giới thiệu của bạn:
- Làm thế nào tôi sẽ kiểm tra xem sinh viên có biết gì về chủ đề này hay có bất kỳ khái niệm ý kiến nào về nó không?
- Một số ý tưởng thường được tổ chức (hoặc có thể hiểu sai) về chủ đề này mà sinh viên có thể quen thuộc hoặc có thể tán thành là gì?
- Tôi sẽ làm gì để giới thiệu chủ đề?
(3) Lập kế hoạch cho các hoạt động học tập cụ thể (nội dung chính của bài học)
Chuẩn bị một số cách khác nhau để giải thích tài liệu (ví dụ thực tế, tương tự, hình ảnh, v.v.) để thu hút sự chú ý của nhiều sinh viên hơn và thu hút các phong cách học tập khác nhau. Khi bạn lập kế hoạch cho các ví dụ và hoạt động của mình, hãy ước tính thời gian bạn sẽ dành cho mỗi lần làm. Xây dựng kịp thời để giải thích hoặc thảo luận mở rộng, nhưng cũng được chuẩn bị để nhanh chóng chuyển sang các ứng dụng hoặc vấn đề khác nhau và để xác định các chiến lược kiểm tra sự hiểu biết. Những câu hỏi này sẽ giúp bạn thiết kế các hoạt động học tập bạn sẽ sử dụng:
- Tôi sẽ làm gì để giải thích chủ đề?
- Tôi sẽ làm gì để minh họa chủ đề theo một cách khác?
- Làm thế nào tôi có thể thu hút sinh viên trong chủ đề?
- Một số ví dụ, tương tự hoặc tình huống thực tế có liên quan có thể giúp sinh viên hiểu chủ đề là gì?
- Sinh viên cần làm gì để giúp các em hiểu rõ hơn về chủ đề này?
(4) Kế hoạch kiểm tra sự hiểu biết
Bây giờ bạn đã giải thích chủ đề và minh họa nó bằng các ví dụ khác nhau, bạn cần kiểm tra sự hiểu biết của sinh viên để biết – làm thế nào bạn biết rằng sinh viên đang học? Hãy suy nghĩ về các câu hỏi cụ thể mà bạn có thể hỏi sinh viên để kiểm tra sự hiểu biết, viết chúng ra và sau đó diễn giải chúng để bạn sẵn sàng đặt câu hỏi theo những cách khác nhau. Cố gắng dự đoán các câu trả lời câu hỏi của bạn sẽ tạo ra. Quyết định xem bạn muốn sinh viên trả lời bằng miệng hoặc bằng văn bản. Dưới đây là một số câu hỏi hướng dẫn bạn có thể tự hỏi:
- Những câu hỏi nào tôi sẽ hỏi sinh viên để kiểm tra sự hiểu biết?
- Sinh viên sẽ làm gì để chứng minh rằng họ đang theo dõi?
- Quay trở lại danh sách các mục tiêu giảng dạy của tôi, các hoạt động nào mà tôi có thể cho sinh viên làm để kiểm tra xem mỗi mục tiêu đó có hoàn thành hay chưa?
Một chiến lược quan trọng cũng sẽ giúp bạn quản lý thời gian là dự đoán các câu hỏi của sinh viên. Khi lập kế hoạch cho bài giảng của bạn, hãy quyết định loại câu hỏi nào sẽ hữu ích cho cuộc thảo luận và câu hỏi nào có thể bỏ qua trên lớp học. Suy nghĩ và quyết định sự cân bằng giữa việc bao quát nội dung (hoàn thành mục tiêu học tập của bạn) và đảm bảo rằng sinh viên hiểu.
(5) Xây dựng kết luận và xem trước
Đi qua các tài liệu được tìm hiểu trong lớp bằng cách tóm tắt các điểm chính trong bài giảng. Bạn có thể thực hiện việc này theo một số cách: bạn có thể tự nêu ra những điểm chính (“ hôm nay chúng ta đã nói về …”), bạn có thể yêu cầu sinh viên giúp bạn tổng quát lại những điều đó, hoặc bạn có thể hỏi tất cả sinh viên viết trên một tờ giấy những gì họ nghĩ là những điểm chính của bài học. Bạn có thể xem lại các câu trả lời của sinh viên để đánh giá sự hiểu biết của họ về chủ đề và sau đó giải thích bất cứ điều gì không rõ ràng trên lớp học buổi sau đấy. Kết thúc bài học không chỉ bằng cách tóm tắt những điểm chính, mà còn bằng cách xem trước bài học tiếp theo. Làm thế nào để chủ đề liên quan đến một chủ đề mà sắp tới? Việc tổng kết bài học này sẽ thúc đẩy sinh viên quan tâm và giúp họ kết nối các ý tưởng khác nhau trong bối cảnh tổng quát lớn hơn.
(6) Tạo một dòng thời gian thực tế
Các GSI biết việc hết thời gian dễ dàng như thế nào và không bao gồm tất cả các điểm mà họ đã lên kế hoạch để bao quát. Một danh sách mười mục tiêu học tập là không thực tế, vì vậy hãy thu hẹp danh sách của bạn vào hai hoặc ba khái niệm, ý tưởng hoặc kỹ năng chính mà bạn muốn sinh viên học. Giáo viên hướng dẫn cũng đồng ý rằng họ thường cần điều chỉnh kế hoạch bài học trong lớp tùy thuộc vào những gì sinh viên cần. Danh sách các mục tiêu học tập ưu tiên của bạn sẽ giúp bạn đưa ra các điểm chính và điều chỉnh giáo án khi cần thiết. Có thêm ví dụ hoặc các hoạt động thay thế cũng sẽ giúp bạn linh hoạt hơn trong giảng dạy. Một dòng thời gian thực tế sẽ phản ánh sự linh hoạt và sẵn sàng của bạn để thích nghi với môi trường lớp học cụ thể. Dưới đây là một số chiến lược để tạo một dòng thời gian thực tế:
- Ước tính mỗi hoạt động sẽ mất bao nhiêu thời gian, sau đó lên kế hoạch thêm thời gian cho mỗi hoạt động
- Khi bạn chuẩn bị kế hoạch bài học của mình, bên cạnh mỗi hoạt động cho biết bạn sẽ mất bao nhiêu thời gian
- Lên kế hoạch một vài phút vào cuối giờ để trả lời bất kỳ câu hỏi nào còn lại và tổng hợp các điểm chính
- Lập kế hoạch cho một hoạt động bổ sung hoặc câu hỏi thảo luận trong trường hợp bạn còn thời gian
- Hãy linh hoạt – sẵn sàng điều chỉnh kế hoạch bài học của bạn theo nhu cầu của sinh viên và tập trung vào những gì có vẻ hiệu quả hơn thay vì bám sát kế hoạch ban đầu của bạn
Trình bày kế hoạch bài học
Để sinh viên của bạn biết những gì chúng sẽ học và làm trong lớp sẽ giúp chúng gắn kết hơn và theo dõi. Bạn có thể chia sẻ kế hoạch bài học của mình bằng cách viết một chương trình giới thiệu ngắn gọn lên bảng hoặc nói rõ cho sinh viên biết những gì họ sẽ học và làm trong giờ học. Bạn có thể phác thảo trên bảng hoặc trên bản tin mục tiêu học tập cho lớp. Cung cấp một lịch trình về thời gian học thực tế có thể giúp sinh viên không chỉ nhớ tốt hơn mà còn theo dõi bài thuyết trình của bạn và hiểu lý do căn bản đằng sau các hoạt động trong lớp. Có một chương trình rõ ràng (ví dụ, trên bảng) cũng sẽ giúp bạn và sinh viên theo dõi đúng chu trình.
Suy nghĩ về kế hoạch bài học của bạn
Một kế hoạch bài học có thể không được thực hiện tốt như bạn mong đợi do một số trường hợp bất đắc dĩ. Bạn không nên nản lòng – điều đó xảy ra với cả những giáo viên giàu kinh nghiệm nhất! Dành vài phút sau mỗi giờ để suy nghĩ về những gì hoạt động tốt và tại sao, và những gì bạn có thể làm khác đi. Tìm hiểu việc tổ chức thành công và ít thành công về thời gian và hoạt động của lớp sẽ giúp điều chỉnh dễ dàng hơn với các tình huống dự phòng trong lớp. Với những phản hồi bổ sung về lập kế hoạch và quản lý thời gian trong lớp, bạn có thể sử dụng các tài nguyên sau: phản hồi của sinh viên, quan sát giữa các nhóm sinh viên, xem băng video về việc giảng dạy của bạn và tham khảo ý kiến với nhân viên tại CRLT (xem thêm, “Cải thiện việc giảng dạy của bạn: Đạt được Phản hồi trực tiếp” trên trang 146-147 và “hình thức phản hồi sớm của nhóm” trên trang 148).
Phần kết luận
Để có hiệu quả, kế hoạch bài học không nhất thiết phải là một tài liệu đầy đủ mô tả từng kịch bản trên lớp có thể xảy ra. Nó cũng không phải dự đoán từng câu trả lời hoặc câu hỏi của sinh viên. Thay vào đó, nó sẽ cung cấp cho bạn một phác thảo chung về mục tiêu giảng dạy, mục tiêu học tập và phương tiện để hoàn thành chúng. Đó là một lời nhắc nhở về những gì bạn muốn làm và cách bạn muốn làm điều đó. Một bài học hữu ích không phải là một phần mà trong đó mọi thứ diễn ra đúng như kế hoạch, nhưng một phần trong đó cả sinh viên và người hướng dẫn được học hỏi lẫn nhau.
Tài liệu bổ sung
Trực tuyến:
- Hướng dẫn ngắn gọn để viết mục tiêu học tập cũng bao gồm các ví dụ từ các khóa học tại MIT: http://tll.mit.edu/help/chuẩn đầu ra dự kiến
- Video clip của các GSI tại Đại học Michigan tích cực thu hút sinh viên trong một buổi giảng dạy thực hành: http://crlte.engin.umich.edu/practiceteaching/
- Video clip của GSI tại Đại học California, Berkeley, thể hiện các phần khác nhau của một bài học: http://gsi. berkeley.edu/gsi-guide-contents/
Tài liệu tham khảo
Fink, D. L. (2005). Thiết kế khóa học tích hợp. Manhattan, KS: Trung tâm IDEA.
Theo: http://www.ideaedu.org/Portals/0/Uploads/Document/IDEA%20Papers/IDEA%20Papers/Idea_Paper_42.pdf
