Kiến trúc hệ thống
Theo nhiều nghiên cứu, dự án phần mềm càng lớn, cơ hội thành công sẽ càng ít bởi vì độ phức tạp vượt quá khả năng của người phát triển để hiểu nó. Chìa khoá cho thành công phụ thuộc vào khả năng của kiến trúc sư hệ thống phân rã các yêu cầu thành các nhiệm vụ nhỏ hơn để cho những người phát triển có thể hiểu và có khả năng thực hiện chúng. Khi người phát triển đã hoàn thành, những việc này có thể được tích hợp vào trong hệ thống lớn tương ứng với kiến trúc đã xác định.
Kiến trúc tốt phải làm chi tiết mọi giao diện, chức năng, và cơ chế kiểm soát tách biệt để cho nó có thể linh hoạt, dễ dàng thay đổi. Nếu được thực hiện đúng, nó cho phép người phát triển tập trung vào nhiệm vụ riêng mà không cần hội tụ vào giao diện, luồng dữ liệu, và các chức năng hệ thống khác. Nếu được làm tài liệu tốt, nó giảm nhu cầu điều phối giữa các chức năng tổ khác nhau (người phát triển, người kiểm thử, đảm bảo chất lượng, quản lí cầu hình) nhưng nếu được thực hiện kém, nó sẽ là những biện luận không bao giờ dứt, lẫn lộn, và nhiều vấn đề tích hợp.
Kiến trúc chảy từ yêu cầu tới đặc tả chức năng. Do đó, yêu cầu phải đúng đắn, đầy đủ và không mơ hồ. Yêu cầu được xác định kém sẽ dẫn tới kiến trúc kém và kiến trúc kém sẽ làm tăng vấn đề trong các dự án lớn. Thu lấy yêu cầu là trách nhiệm then chốt của kiến trúc sư hệ thống. Người đó phải làm việc với đại diện khách hàng như người quản lí kinh doanh để nhận diện nhu cầu và mục đích của hệ thống. Kiến trúc sư hệ thống là giao diện giữa người dùng và người phát triển bởi vì người dùng không biết cách giải thích nhu cầu của mình theo cách người phát triển hiểu, và người phát triển không biết về qui trình nghiệp vụ để hỏi câu hỏi đúng. Để giảm rủi ro trong dự án lớn, kiến trúc sư hệ thống phải xây dựng bản mẫu để kiểm nghiệm các yêu cầu với khách hàng. Làm bản mẫu là qui trình xây dựng “mô hình hệ thống” bởi vì nó chuyển các yêu cầu vô hình thành mô hình làm việc hữu hình nhưng bị giới hạn của hệ thông tin mong muốn. Kiến trúc sư hệ thống trao đổi với người phát triển bằng việc xác định các mô tả “hộp đen” về các nhiệm vụ. Hộp đen là các thực thể trừu tượng có thể được hiểu, và được thực hiện một cách độc lập với phần còn lại của hệ thống. Qui trình xây dựng mô hình hộp đen được gọi là “trừu tượng hoá”. Trừu tượng hoá được dùng để đơn giản hoá thiết kế của hệ thống phức tạp bằng việc giảm bớt số chi tiết phải được xét tới. Về căn bản, kiến trúc sư giải thích cho người phát triển cái gì cần thực hiện, nhưng không nói về làm sao thực hiện nó.
Người phát triển phải hội tụ vào xây dựng phần mềm tin cậy được và không có lỗi. Để giảm thiếu số lỗi, họ phải tuân theo qui trình được xác định bằng việc dùng các thực hành và công cụ tốt nhất có thể giúp cho họ tìm ra các lỗi sớm trong kiểm điểm và kiểm thử. Người phát triển cũng cần đo công việc của họ để đảm bảo chất lượng phần mềm. Bằng việc có cách đo, người phát triển có phản hồi hữu dụng về công việc của mình và cung cấp tái đảm bảo cho kiến trúc sư hệ thống, người quản lí dự án và người dùng rằng phần mềm có chất lượng cao.
Phát triển dự án lớn có chất lượng là không dễ dàng. Nó yêu cầu kỉ luật mạnh, làm việc tổ và nhiều phối hợp. Nó cũng yêu cầu sự hỗ trợ quản lí mạnh trong việc hiểu công việc gian nan và cho người phát triển nhiều thời gian hơn để thiết kế và kiểm thử công việc của họ. Phần lớn các dự án lớn đều rất phức tạp cho nên yếu tố then chốt là kiến trúc tốt và quản lí dự án chắc. Những kĩ năng này khó tìm được bởi vì đào tạo ngày nay vẫn hội tụ vào khía cạnh lập trình chứ KHÔNG vào khía cạnh thiết kế và khía cạnh quản lí. Rất ít trường dạy kiến trúc, thiết kế và quản lí dự án mà chỉ dạy ngôn ngữ lập trình và đó là lí do tại sao nhiều công ti thành công với các dự án nhỏ nhưng KHÔNG thành công với các dự án lớn. Kiến trúc phần mềm và hệ thống là khó dạy vì nó yêu cầu nhiều kinh nghiệm trong thế giới thực. Bạn không thể học được nó từ sách vở hay theo lớp học mà phải thực nghiệm nó trong thế giới thực, đặc biệt trong các dự án lớn. Cách tốt nhất để học về kiến trúc là trở thành phụ tá cho kiến trúc sư hệ thống, việc “đào tạo trong công việc” này sẽ là tốt cho người phát triển có vài năm kinh nghiệm. Một khi bạn kinh nghiệm điều đó và có tri thức cơ sở nào đó về nó thì bạn có thể lấy vài lớp học để làm mạnh thêm tri thức của bạn và học thêm về các phong cách khác, các cách tiếp cận khác. Chỉ khi bạn đã làm chủ những kĩ thuật này thì bạn mới có thể xin vào làm chức vụ kiến trúc sư. Nhớ rằng người phát triển xây dựng công việc của họ dựa trên kiến trúc và chính kiến trúc xác định liệu dự án có thành công hay không.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Quản lý dự án
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
