Kĩ năng học tập
Kĩ năng học tập mới là điều quan trọng nhất để cải tiến và duy trì nghề nghiệp của bạn. Khi công nghệ tiếp tục thay đổi, bạn phải theo kịp với những thay đổi để duy trì nghề nghiệp kĩ thuật của mình. Để làm điều đó, bạn phải nhận diện các kĩ năng bạn cần, rồi xây dựng tri thức về chủ đề đó bằng việc có hiểu biết căn bản về các nguyên lí được bao hàm. Sau khi thu được tri thức bạn có thể thiết lập kĩ năng bằng việc áp dụng tri thức mới vào dự án hay bài tập thực và học từ việc thực hiện khi bạn tiếp tục cải tiến kĩ năng của mình trong nghề chuyên môn. Nếu bạn không thích ý tưởng về học cả đời, nghề trong công nghệ có thể không phải là chọn lựa tốt nhất.
Để nhận diện kĩ năng mới, bạn cần theo xu hướng trong công nghiệp bằng việc đọc các bài báo kĩ thuật, sách, hay thảo luận với bạn bè và các nhà chuyên môn phần mềm. Internet, blogs và mạng xã hội có thể là là cách tốt để theo kịp với những xu hướng và kĩ thuật mới nhất. Để tìm tài nguyên hay phương pháp sẵn có bên trong miền nào đó, các động cơ tìm kiếm như Google hay Bing có thể giúp bạn tìm ra thông tin bạn cần. Có nhiều blogs chuyên cho miền đặc biệt và các chủ đề có thể giúp bạn giữ cho tri thức của mình được cập nhật.
Sách, đặc biệt sách kĩ thuật có thể cho bạn một cái nhìn tổng quan về miền chủ đề đặc biệt nhưng đôi khi chúng lại khó đọc và đòi hỏi kiên nhẫn, bạn có thể được thưởng với nền tảng vững chắc về tri thức của mình. Tuy nhiên, sách kĩ thuật bao giờ cũng đi sau xu hướng bởi vì thay đổi công nghệ đi nhanh hơn hầu hết các tác giả có thể viết sách. Cuối cùng bạn có thể đối diện với cái gì đó mà bạn không biết hay đã không giải quyết trước đây, cho nên học trực tiếp trong các môn đào tạo đặc biệt có thể giúp bạn thu nhận kĩ năng và làm điều đúng.
Đào tạo kĩ thuật đặc biệt như hội thảo, seminar và lớp tập huấn ngắn hạn về chủ đề đặc biệt có lẽ là giải pháp tốt nhất cho người học tích cực. Điều mà sách, tạp chí hay Internet không thể cung cấp được, bạn có thể kiếm nó từ các lớp tập huấn đào tạo đặc biệt bởi vì bạn học từ các hướng dẫn viên chuyên nghiệp, người sẽ hướng dẫn bạn từng bước một trong quá trình học. Bạn cũng có các bạn cùng lớp để thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm học tập vì bạn học từ bạn bè cũng như từ giảng viên. Trong loại đào tạo này, bạn phải làm bài tập về nhà để xây dựng kĩ năng của mình vì bạn sẽ được giảng viên cho điểm về bạn học tốt thế nào. Theo ý kiến tôi, các môn đào tạo đặc biệt là cách tốt nhất để học kĩ năng mới hay đối tượng mới. Mặc dầu đào tạo đặc biệt thường đòi hỏi cái giá nào đó, nhưng nó vẫn là đầu tư tốt nhất mà bạn có thể làm để duy trì vị thế mạnh trong môi trường công việc có tính cạnh tranh này. Ngày nay nhiều công ty đánh giá người của họ theo ai có kĩ năng mà công ty cần và ai có kĩ năng mà công ty có thể không cần nữa. Dựa trên các năng lực này, quyết định quản lí sẽ được đưa ra về ai sẽ được giữ lại và ai họ không muốn giữ. Theo ý kiến tôi, có kĩ năng hiện thời nhất là cách tốt nhất để duy trì nghề nghiệp của bạn. Bằng việc có những kĩ năng hiện thời nhất bạn cũng tạo ra nhiều cơ hội cho bạn khi các công ty toàn cầu bây giờ thuê người do thiếu hụt công nhân có kĩ năng trong ngành công nghiệp này.
Một số người trong các bạn cảm thấy rằng các bạn đã tốt nghiệp với bằng cấp đại học và có việc làm cho nên tại sao các bạn cần học thêm những điều mới? Ý tưởng về bằng cấp như “mục đích tối thượng” và chấm dứt học tập là hoàn toàn sai bởi vì học tập bao giờ cũng tiếp tục trong cả đời bạn và bạn không nên dừng học tập. Bằng đại học chỉ là chìa khoá để “mở khoá cánh cửa làm việc” nhưng chính tri thức và kĩ năng mới giữ bạn vẫn còn làm việc. Theo nhiều nghiên cứu từ công nghiệp, nhiều sinh viên đã tốt nghiệp không có kĩ năng mà công nghiệp cần và phải trải qua đào tạo phụ trước khi họ có thể làm việc. Những nghiên cứu này cũng thấy rằng có lỗ hổng lớn giữa điều công nghiệp cần và điều trường đang dạy cho sinh viên. Trong phỏng vấn xin việc, người quản lí thuê nhân công không hỏi điều sinh viên trong lớp học gì mà hỏi về họ có kĩ năng nào và đây là chỗ nhiều sinh viên hỏng. Những công ty hàng đầu như Microsoft, Google dùng kĩ thuật phỏng vấn theo kịch bản bằng việc yêu cầu người xin việc giải quyết các vấn đề trong thời gian giới hạn. Người xin việc phải chứng tỏ kĩ năng của họ và khả năng giải quyết các vấn đề thực này để được thuê. Phần lớn các công ty toàn cầu bây giờ đang áp dụng kĩ thuật nào trong việc thuê người của họ nữa.
Để tôi nêu cho bạn vào ví dụ đơn giản về phỏng vấn theo kịch bản. Người quản lí thuê nhân công nói với người xin việc: “Anh là người quản lí dự án phần mềm, khách hàng cho anh yêu cầu này và lịch biểu. Xin anh hãy ước lượng anh cần ngân sách bao nhiêu, anh chia nhỏ các yêu cầu này ra thế nào, anh tổ chức thành các nhiệm vụ và phân công việc thế nào, anh nhận diện anh cần bao nhiêu người để hoàn thành các nhiệm vụ này và xác định liệu anh có thể làm theo lịch biểu đã cho hay không. Anh có nửa giờ để hoàn thành bản kế hoạch dự án sơ bộ và tôi muốn kiểm điểm bản kế hoạch của anh.” Nếu bạn không có kĩ năng ước lượng và lập kế hoạch, bạn sẽ không thể hoàn thành kịch bản này và sẽ không có khả năng kiếm được việc.
Trong một kịch bản khác, người quản lí thuê nhân viên nói với người xin việc: “Xem như là khách hàng của anh, tôi cho anh yêu cầu này, xin anh kiểm điểm và xác định liệu anh có hiểu không và có khả năng hoàn thành nhiệm vụ này không.
Nếu anh có câu hỏi nào, anh có thể hỏi tôi. Anh có mười phút kiểm điểm các yêu cầu rồi tôi sẽ quay lại.” Nếu bạn không có kĩ năng kĩ nghệ yêu cầu, bạn không biết cách tổ chức và trắc nghiệm lại yêu cầu; bạn không biết hỏi cái gì vì các yêu cầu bao giờ cũng có những khoản mục thiếu. Vì nhiều sinh viên có lẽ sẽ trả lời rằng họ hiểu các yêu cầu và có thể làm nó mà không hỏi gì. Họ sẽ không kiếm được việc làm bởi vì họ không có kĩ năng phân tích yêu cầu.
Để thành công trong nghề của mình, bạn cần tự hỏi mình bạn muốn có loại thành công nào. Bạn có muốn đi lên các chức vụ quản lí không? Bạn có muốn là người lãnh đạo kĩ thuật được kính trọng không? Bạn có muốn sở hữu một công ty phần mềm không? Có thể bạn muốn làm ra nhiều tiền trước khi bạn tới tuổi nào đó. Dù ước muốn của bạn là gì, chìa khoá phụ thuộc và tri thức và kĩ năng của bạn và cách bạn sẽ áp dụng nó trong nghề của mình.
Để tôi cho bạn một ví dụ về điều đã xảy ra cho một trong các sinh viên của tôi. Tên cô ấy là Margie và cô ấy đã tốt nghiệp năm năm trước đây, Margie không muốn làm việc cho công ty mà muốn là nhà tư vấn độc lập cho nên cô ấy hỏi lời khuyên. Tôi bảo cô ấy rằng việc làm tư vấn phụ thuộc nhiều và tri thức, kĩ năng và trên tất cả là nhiều kinh nghiệm. Bởi vì Margie đã làm việc trong ngành công nghiệp phần mềm trong nhiều năm hồi cô ấy còn ở trường nên cô ấy có đủ tư cách. Tôi bảo cô ấy rằng việc quản lí một công ty có lắm vấn đề hơn là việc có kĩ năng kĩ thuật. Cô ấy là người chủ, người sở hữu, giám đốc, nhà tư vấn, kế toán viên, người quản lí tiếp thị và người bán hàng v.v. Câu hỏi của tôi là cô ấy có tất cả những kĩ năng được cần để làm điều đó không? Cô ấy bảo tôi là cô ấy có thể không có mọi kĩ năng nhưng có những cơ hội trong công nghiệp mà cô ấy không muốn bỏ lỡ cho nên cô ấy sẵn lòng thử nó.
Năm ngoái, cô ấy quay lại trường và cho tôi biết rằng cô ấy đã thành công và làm ra nhiều tiền. Cô ấy nói: “Tôi bắt đầu giúp một công ty tạo ra website rồi họ giới thiệu tôi với công ty khác. Vì tôi đã làm một việc tốt, họ giới thiệu tôi với bạn bè họ cho nên tôi có nhiều công việc mà tôi không thể làm hết cho nên tôi thuê vài người lập trình phần mềm rồi cuối cùng công ty của tôi bành trướng ra 20 người nhưng rồi tôi kinh nghiệm nhiều vấn đề do nhiều dự án thất bại, tôi mất một số tiền, khách hàng không hài lòng vì tôi không thể quản lí được nhiều điều bên ngoài kĩ năng của tôi. Tôi nhớ tới lời khuyên của thầy nên tôi nhận ra rằng tôi là người làm kĩ thuật tốt nhưng tôi đã không có kĩ năng quản lí để cai quản công ty cho nên tôi trở về trường để học kĩ năng mới để trở thành người quản lí tốt. Cô ấy nói: “Mục đích của tôi là làm phát triển công ty nhưng tôi không thể làm được điều đó nếu không học kĩ năng mới. Tôi đồng ý với thầy rằng khi mọi sự thay đổi, người ta phải điều chỉnh theo tình huống mới và việc học không bao giờ nên dừng lại. Điều quan trọng cần biết là việc học liên tục trong cả đời nếu chúng ta định làm những chọn lựa có đủ thông tin về cuộc sống của mình và về xã hội mà chúng ta đang sống trong.”
Margie bây giờ tham dự học chương trình thạc sĩ về hệ thông tin và cô ấy chia sẻ nhiều kinh nghiệm với lớp, tôi chắc chắn rằng cô ấy sẽ làm tốt khi cô ấy học tri thức và kĩ năng mới. Trong lớp của tôi, phần lớn sinh viên đều là các nhà chuyên môn phần mềm thành công, người muốn cải tiến và học các kĩ năng mới, họ đại diện cho nhóm những người lãnh đạo tương lai trong công nghiệp với nhiều năng lực và động cơ.
Tác phẩm, tác giả, nguồn
- Tác phẩm: Phát triển kĩ năng học tập ở đại học
- Biên tập và xuất bản: Trung tâm thông tin Đại học Văn Lang, Tp Hồ Chí Minh – 11/2014
- Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University.
- Wiki hóa: https://kipkis.com
